บรรณาธิการสำนักพิมพ์มูลนิธิโกมลคีมทอง www.komol.com
ส่งหนังสือ "ปัจฉิมอาพาธพุทธทาสมหาเถระ" ให้ผมเล่มหนึ่ง
บนปกหลังมีซีดี MP3 ธรรมบรรยายเกี่ยวกับเรื่องการเจ็บไข้ได้ป่วยและความตาย
ของท่านพุทธทาสแนบมาด้วย พร้อมกับบอกว่าให้ใครสนใจหนังสือเล่มนี้ก็ให้ติดต่อ
มูลนิธิโดยส่งแสตมป์มูลค่า ๑๐ บาทไปที่มูลนิธิพร้อมระบุที่อยู่ตัวเองไปด้วย
คำตอบของหมอประเวศคือ การเรียนรู้ ท่านพุทธทาสเป็นผู้มีศักยภาพสูง
เพราะท่านเป็นผู้เรียนรู้
หมอประเวศชี้ว่าท่านพุทธทาสมีกระบวนการเรียนรู้ที่ถูกต้อง
ถ้ามีกระบวนการเรียนรู้ที่ถูกต้อง มนุษย์ก็จะฉลาดขึ้นๆ และมีศักยภาพมาก
มนุษย์ที่บรรลุปัญญาคนหนึ่งๆ มีค่ามหาศาล
ท่านพุทธทาสใช้หลักกาลามสูตรเป็นอย่างมากในการเรียนรู้ของท่าน
ท่าน เรียนรู้จากความเป็นจริง
หมอประเวศชี้ว่า ความผิดพลาดใหญ่ของการศึกษาทุกวันนี้ที่ทำให้
ไม่สามารถพัฒนาศักยภาพของมนุษย์ได้ คือการเรียนรู้แบบเอาวิชาเป็นตัวตั้ง
ไม่เอาความเป็นจริงเป็นตัวตั้ง
วิชาไม่ใช่ความจริง แต่เป็นเครื่องมือในการเรียนรู้
ถ้าเรียนแต่เครื่องมือ แต่ไม่ได้เรียนความจริง ก็ไม่รู้ความจริง
การเรียนรู้ความจริงคือ การสัมผัสและการปฏิบัติ ในธรรมชาติแห่งความเป็นจริง
ของชีวิต สังคม และสิ่งแวดล้อม
การสัมผัสของจริงทำให้รู้ความจริง
การเรียนรู้และการปฏิบัติเป็นกระบวนการเดียวกัน
ท่านพุทธทาสใช้หลักการนี้ตลอดเวลา
ท่านใช้ทั้ง โยนิโสมนสิการ การสัมผัสความจริงทำให้เกิดปัญญาระดับหนึ่ง
แต่ต้องนำมาคิดไตร่ตรองโดยแยบคาย จึงจะทำให้สิ่งที่รับรู้มาเป็นปัญญาที่สูงขึ้น
การที่จะสัมผัสและคิดได้ตามความเป็นจริงนั้น ต้องการ จิตใจที่เป็นกลาง
ถ้าจิตใจไม่เป็นกลางก็จะรับรู้และคิดไปตามอคติ
การที่จิตใจจะเป็นกลางได้ต้องดำเนินตามมรรค ๘
ยิ่งดำเนินตามอริยมรรคที่มีองค์ ๘ ประการได้มากเท่าไร จิตใจก็ยิ่งเป็นกลางมากขึ้น
ยิ่งสัมผัสและคิดตามความเป็นจริงได้มากขึ้น ปั้ญญายิ่งเกิดมากขึ้น
หมอประเวศสรุปว่า การดำรงชีวิต การปฏิบัติธรรม และการเรียนรู้
รวมอยู่ในกระบวนการเดียวกัน เป็นชีวิตแห่งการเรียนรู้จากความเป็นจริง
ด้วยความเป็นกลาง
เรื่องที่กล่าวนี้ยังอาจจะสั้นและยากไป แต่อยากให้ทุกท่านเห็นความสำคัญ
ของกระบวนการเรียนรู้ที่ถูกต้อง ซึ่งเป็นเรื่องที่ยิ่งใหญ่มาก
และสามารถยกศักยภาพของคนทุกคนได้จริง.
</
